Geloof en wetenschap

Een inleiding tot het denkkader

De mens is gezegend met bewustzijn. Hij is in staat na te denken over de wereld waarin hij leeft. Hij is zich ook bewust van niet-stoffelijke, niet-tastbare aspecten van de werkelijkheid.

De auteurs geloven dat God de mens heeft geschapen om als tussenschakel tussen God en de schepping te staan, namelijk als een rentmeester (beheerder) met een fantastische taak. Doordat de mens in zonde viel en van God vervreemdde is hem het volle begrip van de totale werkelijkheid van niet-stoffelijk en stoffelijk, dus van Geest en stof, ontvallen.

Wij geloven dat de door God gezonden Heer Jezus Christus ons wil verlossen van onze zonden. Daarmee vernieuwt hij tevens ons rentmeesterschap en opent een wijdse toekomst voor ons als rentmeesters.

De vloedgolven van menselijk denken te midden waarvan wij leven geven duidelijk aan dat er een volkomen gebrek aan onderling begrip en onderlinge samenwerking is. Het is daardoor heel moeilijk samen op een gestructureerde wijze een levens- en wereldbeschouwing te formuleren. Er dreigt doorlopend begripsverwarring. Op het vlak van geloof en wetenschap is dit al heel lang het geval. Uiteenzettingen tussen geloof en wetenschap plegen de emoties ook naar grote hoogte te stuwen.

Begrippen

De schrijvers van deze site willen niettemin proberen enige duidelijkheid te geven aangaande een calvinistische wereldbeschouwing. Daarvoor is het nodig dat er eerst enige helderheid komt in de begrippen die we hanteren. Het calvinisme gaat uit van twee bronnen waaruit ieder God kan leren kennen: de schepping (de natuur) en het Woord van God, de Bijbel.

Bijbel en natuur zijn in principe gelijkwaardig, maar er is verschil in wat in beide te lezen is. De Bijbel geeft ons de volkomen leer tot harmonie met God culminerend in Jezus Christus de volkomen verlosser. De Bijbel levert ons ook de context waarbinnen natuurstudie zinvol is, de bril waardoor wij als het ware mogen kijken. De natuur geeft ons inzicht in de werken van de Schepper.

Het calvinisme heeft steeds de eenheid van Woord en natuur benadrukt en is steeds een sterke inspiratie tot natuurwetenschappelijk onderzoek geweest. Voor wie dat betwijfelt is het wellicht zinnig om Abraham Kuyper, stichter van de Vrije Universiteit en stimulator tot de Technische Hogeschool over dit onderwerp te lezen. Het is niet gelopen zoals hem voor ogen stond, maar het calvinisme is nog steeds een sterke prikkel tot beoefening van wetenschap, maar wel ten dienste van Jezus Christus die alles nieuw maken zal.

De wijze waarop de beide bronnen worden gelezen is geheel verschillend. De Bijbel vraagt om exegese volgens regels die de Bijbel zelf aanreikt. De natuur kan - door de in zonde gevallen mens - alleen onderzocht worden door het accepteren van een set werkafspraken die natuurwetenschappelijk onderzoek mogelijk maken. Het is essentieel de beide bronnen en de door de verschillende lezers getrokken conclusies niet met elkaar te verwarren. Ter nadere toelichting zie schema denkkaders.

Ethiek in de discussie

Wij merken op dat velen in de discussie over geloof en wetenschap zich zozeer opwinden dat het respect voor de naaste verloren gaat. Zowel atheïsten als creationisten spreken vaak niet alleen over feiten en gedachten, maar gaan ertoe over de "tegenstander" te betichten van domheid, oneerlijkheid, doemwaardigheid et cetera. Dit is weldenkende mensen onwaardig. Een gelovig christen zou als richtlijn in de dialoog kunnen hanteren: "dat ik de eer en goede naam van mijn naaste zoveel ik kan verdedig en bevorder".

Wij willen dit uitgangspunt ook in deze website in praktijk brengen. Mocht iemand onbedoeld toch worden gekwetst dan zullen wij op eerste melding voor tekstuele aanpassing zorg dragen. Denksystemen willen wij aan kritische vragen onderwerpen, maar nooit personen onder vuur nemen. Dat laat onverlet dat het soms nodig zal zijn te reageren op wat iemand heeft gepubliceerd.

Wij vinden ook dat de bijdrage in dit belangrijke onderwerp eerlijk moet zijn, vrij van manipulatie en met gelegenheid voor een ieder zijn of haar standpunt toe te lichten. Wij willen nooit iemand overhalen onze standpunten over te nemen maar op een eerlijke manier het gesprek voeren.

Lees verder over het denkkader: Werkelijkheid